Orijinal Adı: Dnevnik Pisatelya

Çeviri ve Notlar: Kayhan Yükseler*

Dostoyevski "Bir Yazarın Günlüğü"ne 1873'te Grajdanin dergisinde başladı. Üç yıl ara verdikten sonra, 1876'da, Bir Yazarın Günlüğü adı altında kendi dergisini çıkardı. Aylık yazılarla iki yıl düzenli olarak sürdürdüğü bu yayına sağlığının bozulması üzerine ara verdi. 1880'de sadece bir sayı çıkardı. 1881'de, Günlüğü yine her ayı kapsayacak biçimde yayınlamaya karar veridi; ancak, ocak sayısını çıkardıktan sonra hastalandı, şubat başında da öldü.

Dostoyevski'nin döneminin toplumsal ve siyasal olaylarını ele aldığı bu yazılarının içeriğini, kimisi bugün de güncelilğini koruyan konular oluşturur: halkıyla bağını koparmış Rus aydınının eleştirisi; Rus halkının yüceltilmesi; Slavların birleştirilmesi ülküsü; batılılaşma sorunu, Avrupa özenticiliği, kültür yozlaşması; anadil sorunu; adalet sistemi; kadın sorunu; savaş ve barış üzerine düşünceler; Doğu Sorunu; Katolik kilisesinin eleşitirisi; edebiyat yazıları. Günlükte zaman zaman fantastik duygu yüklü öyküler de yer almıştır.

Dostoyevski'ni Günlüğünde özellikle ulusal duygularla kaleme aldığı yazıları ilgiyle karşılandı, onu hatırı sayılır bir okur kitlesine ulaştırdı. Ulusal bir gösteriye dönüşen cenazesi bu eski siyasi sürgünün kendini topluma kabul ettirdiğinin göstergesi oldu.

Bir romancı olarak tanıdığımız Dostoyevski'yi bu kitap sayesinde toplumsal-siyasal bir kişilik olarak tanıma olanağı buluyoruz.

* Kayhan Yükseler 1947 yılında İstanbul, Kadıköy’de doğdu, 1959 yılında Selimiye Askeri Ortaokulu’na girdi. Liseyi Erzincan Askeri Lisesi’nde bitirdikten sonra, 1967 yılında asteğmen olarak Kara Harp Okulu’ndan mezun oldu. Ordunun çeşitli kademelerinde görev yaptıktan sonra 1998 yılında albay olarak emekli oldu. İlk çeviri kitabı “Nartlar: Asetin Halk Destanı”dır. Dostoyevski’nin “Bir Yazarın Günlüğü” adlı yapıtının tercümesiyle “Dünya Kitap Dergisi 2005 Çeviri Ödülü” aldı.

Puşkin, Gogol, Tolstoy, Gorki, Leskov gibi klasik yazarların yanı sıra Andrey Belıy, Platonov, Leonid Tsipkin, Konstantin Vaginov, Tulepbergen Kaipbergenov gibi Sovyet dönemi yazarlarının yapıtlarını dilimize kazandırmıştır.