Yazar

Ziya Paşa - Yayına Hazırlayan: Fikret Şahoğlu

Yayınevi

Tercüman 1001 Temel Eser

Yayın Tarihi

1973-01-01

Kategori

Edebiyat


ISBN

-

Dil

Türkçe

Sayfa Sayısı

199

Boyut

13 x 19.5 cm

Açıklama

Zafernâme içeriğiyle de çok şaşırtıcıdır: İsmine bakılarak bir övgü eseri beklenirken Ziya Paşa, tam aksine, harika bir "yergi" ortaya koymuştur. Ama eser, asla, sövgü edebiyatımızın yeni bir halkası değildir. Ziya Paşa, devrini aşan bir yaklaşımla metnini toplumsal bir eleştiriye ve gerçek bir "satir"e dönüştürmeyi başarmıştır. Satir, Batı edebiyatlarında, "bireysel saldırıların ötesine geçebilen ve görünür geçmişin bazı hususlarına eleştiriler yöneltebilen bir kurgu" olarak tanımlanmaktadır. Satir, komik yanının daima ağır basması, tesirini gülünçlüğüyle elde etmesiyle de geleneksel hicivden ayrılmaktadır.

"Zafernâme’nin yazılışına neden olan gelişmeyse Girit Sorunu ve Âli Paşa’nın izlediği politikaydı.21 Türk ve Rum nüfusun bir arada yaşadığı adada Yunan İsyanı ve bağımsızlığına giden süreçte kıpırdanmalar yaşanmaya başlamıştı. Özellikle Bâbıali’nin izlediği mali ve sosyal politikaların yansımaları, Yunanistan’ın ve Avrupa diplomasisinin büyük güçlerinin izlediği politikalar adadaki hassas dengeleri sarsmaktaydı. 1866 baharında patlak veren isyanın ardında tüm bu nedenler bulunuyordu. Yunanistan’ın isyancılarla ilişkisini kesmeye çalışan Bâbıali, gelişmeler üzerine adaya denizden abluka uygulamaya karar vermişti. 1866 isyanı Osmanlı donanmasının kusurlarını ortaya sermişti; ancak bunalımın en belirgin özelliği Avrupa kamuoyunun ve Hükûmetlerinin konuya gösterdikleri tepki ve bunun sonucundaki fiili müdahaleler olmuştu. Böylelikle konu bir iç sorun olmaktan çıkarak devletlerarası bir sorun hâline gelmişti. Dış politikasında Almanya faktörünü daima göz önünde tutan Fransa soruna karşı konjonktürel bir yaklaşım sergilemiştir. III. Napoleon Alman tehlikesinin belirdiği dönemlerde Girit sorununu büyütmek isteyen Yunanistan’ı engellerken, tehdidin azaldığı dönemlerde Yunanistan’ı desteklemiştir. Geleneksel politikasında Ortodoksların himayesine özel bir vurgu yapan Rusya isyanı desteklemiştir. İngiltere ise 1864’te Yedi Ada’yı verdiği Yunanistan’ı yüreklendirirken, isyan sırasında Rumları hayal kırıklığına uğratmış, Osmanlı İmparatorluğu’nun toprak bütünlüğünden yana tavır koymuştur. Fransa ve Rusya’nın Rumların yoğunlukta olduğu adalarda yeni yönetim biçiminin belirlenmesi için plebisit önerisini tam anlamıyla müdahale olarak gören Bâbıali öneriyi reddettiği gibi Sadrazam Mehmet Emin Âli Paşa’yı bir komisyonla birlikte adaya göndermiştir.", "Ebuzziya Tevfik’e göre Âli Paşa’yı tüm kariyeri boyunca en rahatsız eden şey bu manzume olmuştur. Yine onun bildirdiğine göre Osmanlı ülkesinde okuma yazma bilip de bu eseri okumayan tek kişi kalmamıştır." - OSMANLI POLİTİK ELEŞTİRİ GELENEĞİNDE ZİYA PAŞA’NIN ZAFERNÂME’Sİ TURAN, Namık Sinan

Ebuzziya Mehmet Tevfik Bey, Türkiye’de “matbaacılığı sanat hâline getiren kişi” olarak kabul edilir.